Sociaal ondernemerschap 3.0 Nelis Company
'(H)erken onbenut talent’
Hoe maak je de onzichtbaren zichtbaar in tijden van arbeidsmarktkrapte? Het antwoord, volgens sociaal ondernemer Ian Smeyers van Nelis Company, is simpel en doeltreffend: ‘Je zoekt ze op in de wijk, zonder tussenkomst van gemeentes.’ Want zo, beaamt hij, kun je hen met de juiste randvoorwaarden aan een baan helpen. In gesprek met ‘visionair’ Smeyers bij Nelis Company in Den Haag, waar het motto luidt: ‘Niet gamen, maar zemen.’ Vanuit intrinsieke motivatie helpt hij jongeren met een onbenut arbeidspotentieel aan werk. Ze hebben problemen met detentie, verslaving, schulden of gezondheid. ‘We moeten veel meer mensen betrekken’, is zijn mening. De vraag is: hoe kunnen we het model zo inrichten dat een ex-gedetineerde vanwege zijn talent wél de kans krijgt om mee te doen? Een gesprek over ontdekken van talent in onbenut arbeidspotentieel.
Arbeidsmarkt
Onlangs verlengden ze het PSO-30+ certificaat. Dit certificaat sluit aan bij de aanbestedingswet. De wet maakt het mogelijk voor publieke opdrachtgevers om opdrachten voor te behouden aan organisaties, waarvan minimaal 30% van het personeel in dienst bestaat uit personen met een afstand tot de arbeidsmarkt. ‘We zijn hier ongelooflijk trots op! De meeste schoonmaakbedrijven halen trede 1 of 2’, vertelt Ian. Ontwikkelingen in de markt gaan steeds meer hand-in-hand met sociaal ondernemerschap, merkt hij. ‘Aanbestedingen worden steeds meer uitgevraagd in combinatie met de Sociale paragraaf, percelenregeling of worden voorbehouden aan sociale ondernemingen op basis van artikel 2.82 van de aanbestedingswet.’ Over hun manier van werving van arbeidskrachten in deze tijden van arbeidsmarktkrapte zegt hij: 'Wij halen ze niet meer bij de gemeente. Wij hebben vaderprojecten en jongerenwerkers in de wijken. Ook zijn er moeders die met hun zoon naar ons toekomen. Dat is veel effectiever dan werven via de gemeente. Dan vis je in een poel, waar iedereen in vist.’ En dat is precies wat Nelis Company uniek maakt ten opzichte van andere organisaties. Ian: ‘Met de stichting sluiten we plaatsingsovereenkomsten af met de grotere facilitaire bedrijven. We hebben samenwerkingen met Gom, Asito, CSU, ICS en Fortron om mensen aan te leveren. Ik heb nu mensen lopen in Den Haag, Utrecht en Amsterdam.’ Er is een schreeuwend tekort aan mensen en daar speelt hij handig op in. ‘Je ziet dat er hele gave dingen ontstaan, zoals een opleiding tot facilitair huismeester. We worden steeds vaker gevraagd om in onderaanneming voor grote bedrijven de glasbewassing uit te voeren. Zo kunnen onze kosten voor 100% worden opgevoerd voor de social return verplichting en stromen kandidaten door.’
Ik geloof in vrije marktwerking. Zo werkt de wereld
Talent en ambitie
Door het tekort aan personeel komen schoonmaak- en glazenwassersbedrijven moeilijk aan geschikte mensen. Wat is hier het probleem? Ian stelt: ‘Je moet als bedrijf je drempel verlagen; kijken naar talent en ambitie. Zoek iemand die je kan laten door ontwikkelen.’ Dat vraagt een andere manier van werken. De persoon doorgronden en begrijpen. ‘Je moet de mogelijkheid geven om te ontwikkelen en niet mensen laten zitten in de SW-omgeving.' Juist kleinschaligheid en aandacht zijn de oplossing, vindt Ian: ‘Je weet dat je kandidaten nodig hebt. De branche is nu aan het paniekvoetballen. Betrokkenheid en motivatie zijn het belangrijkste. Dan heb je de medewerker die je zoekt. Hier samen in optrekken en verbinding zoeken, is essentieel. Dan kunnen we iets bereiken.’
Zoek talent dat je kan door ontwikkelen
Innovatief
‘Als je iemand wilt inhuren, die de gebaande paden gaat bewandelen, moet je mij niet hebben,’ stelt Ian. ‘We zijn allemaal op zoek naar innovatieve dienstverlening. Klanten verwachten veel meer. Wij bieden juist meerwaarde door innovatieve concepten en onze kennis van inclusiviteit.’ En dat gaat ver, heel ver. ‘We creëren de randvoorwaarden om iemand aan het werk te krijgen, zoals budgettraining en schuldhulp in samenwerking met Aegon.’
Aan bedrijven die aan de slag willen met inclusiviteit, adviseert hij: ‘Durf je te committeren aan een doelgroep. Dan word je herkenbaar voor die doelgroep in de markt. Als je alleenstaande moeders wilt hebben, moet je zorgen voor kinderopvang. Ex-gedetineerden help ik met behulp van fondsen, bijvoorbeeld aan rijbewijzen en woonruimte. Hoe mooi is het als je een gevulde koelkast hebt en een veilige eigen plek om op tijd naar bed te kunnen? De baan regelen, is helemaal niet het probleem. Wij willen juist de randvoorwaarden scheppen om iemand duurzaam inzetbaar te houden.’
Keurmerk
'De schoonmaak is een old boys network', vindt hij. ‘Ik zie iedereen achter de code aanlopen, maar zolang de prikkel winst en omzet is, vraag ik me af of je echt iets verandert. Ik zie dat er mooie dingen gebeuren, maar ook nog steeds veel misstanden. Het is belangrijk bedrijven te helpen in hun sociale missie, want die is er echt. Een code is goed, omdat je met elkaar afspreekt om het beter te doen. Zo is er ook een Code Sociaal Ondernemen, waarin kritisch wordt gekeken naar écht sociaal ondernemen. Als je er echt achter staat, moet je ook met je billen bloot. Er is nog een wedstrijd te winnen.’ En over het Keurmerk Schoon: ‘Kijk eens naar de Code Sociaal Ondernemen. Maak afspraken over kennis en kunde op het gebied van inclusiviteit. Hoe groen en duurzaam ben je echt? Het zou mooi zijn als het Keurmerk Schoon wat doortastender zouden zijn. Wat hebben de bedrijven nodig? Waar lopen zij tegenaan? Als ze aanbestedingsnormen straks niet kunnen halen, wat is er dan nodig? Daarnaast moeten we als branche de kleinere bedrijven mee krijgen in onze missie. Zeker als we echt iets willen veranderen en dit niet alleen voor onszelf doen. De Code kan me bellen, hoor.’
Vooruit
Hoe ziet hij de toekomst? ‘Er gaan zaken veranderen. De wereld polariseert. De verschillen tussen arm en rijk worden groter en steeds meer mensen voelen zich niet gezien en gehoord. Ons sociale stelsel moet echt op de schop. Anders gaan we weer arbeidsmigranten aantrekken, terwijl er juist mensen zijn, die nu niet in beeld zijn. Daar zouden we samen in moeten optrekken; om ze mee te laten doen. Elkaar versterken en verbinding maken, zijn juist de zaken die ertoe doen, nu meer dan ooit met een polariserende wereld en nog grotere verschillen tussen arm en rijk’, besluit Ian stellig. ‘Kijk naar hoe we mensen kunnen betrekken om hen eigenwaarde en perspectief te bieden. De juiste stappen nemen om ze te bereiken. Zo komen we met onze geweldige branche écht verder.’