Oproep: Teken "petitie" voor behoud van de Checklist veilig gebouwonderhoud
Om de bouw van woningen te versnellen, heeft een commissie onder leiding van Friso de Zeeuw gewerkt aan voorstellen om bouwregels te versoepelen. Het programma STOER (Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Eisen en Regelgeving) geeft hier invulling aan (pagina 10).
“Tot onze verbazing wordt onder andere voorgesteld om de checklist veilig gebouwonderhoud uit de omgevingsvergunning te schrappen. In de toelichting wordt gesteld dat de gemeente geen bevoegd gezag is over deze arbo-regels. Omdat de regel gezien wordt als een onnodige administratieve last kan deze - volgens de commissie - worden geschrapt en nemen de advieskosten af,” legt Ilse Mariën, manager platformen bij Schoonmakend Nederland, uit. “Omdat dit voor alle betrokkenen een slechte zaak is, roepen we om op het conceptadviesrapport fase 1 te reageren." Dat kan hier tot en met vrijdag 11 april 2025 (morgen dus!).
Expert
Checklist veilig gebouwonderhoud
Alle bouwwerken in Nederland moeten voldoende veilig, gezond, bruikbaar en duurzaam zijn. De regels hierover zijn vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving (nu Bbl; voorheen Bouwbesluit).
Na een jarenlange discussie lukte het de onderhoudsbedrijven, waaronder Schoonmakend Nederland, in 2012 om het onderhoudbaar zijn van gebouwen in het Bouwbesluit (huidig artikel 4.241, lid 1 en 2 Bbl) te verankeren. In de wet is geregeld dat als een gebouw gebouwgebonden veiligheidsvoorzieningen nodig heeft om onderhoud veilig te kunnen uitvoeren, dat dan bij het beoordelen van die voorzieningen gebruikgemaakt wordt van de checklist veilig onderhoud op en aan gebouwen.
Bij de aanvraag van een bouwvergunning voor nieuwbouw moet de aanvrager met deze checklist aantonen dat veilig onderhoud mogelijk is. De genoemde werkmethoden in de checklist (in volgorde van de arbeidshygiënische strategie) zijn een handreiking aan ontwerpers, projectontwikkelaars, architecten etc. om de nieuw te ontwerpen gebouwen te laten voldoen aan de arbeidsveiligheidseisen die aan het onderhoud ervan worden gesteld. Zo denken ontwerpers van gebouwen - vanaf het ontwerp - na over veilig onderhoud en is geborgd dat tijdens de bouw de benodigde voorzieningen opgenomen worden (denk aan een gevelonderhoudsinstallatie) om het gebouw ook na oplevering veilig en gezond te onderhouden.
Ilse Mariën: “Schoonmakend Nederland is tegen het laten vervallen van de checklist. Met het wegvallen daarvan vervalt immers ook de verantwoordelijkheid bij de aanvrager van de omgevingsvergunning om ervoor te zorgen dat de nieuwbouw veilig te onderhouden is. De kans is dan ook levensgroot dat er panden neergezet gaan worden waar enkel met ‘lage’ werkmethoden gewerkt gaat worden. In de arbeidshygiënische strategie staat onder welke voorwaarden de verschillende werkmethoden mogen worden ingezet. 'Lage' werkmethoden zijn doorgaans goedkoper dan voorzieningen aan het gebouw (bijvoorbeeld: geen gevelonderhoudsinstallatie meer, maar de keuze om ramen via rope access te wassen). Gesteld wordt dat de gemeente geen bevoegd gezag is over de arbo-regels. Maar als de gemeente dat niet doet, wie dan wel? Het loslaten van de checklist veilig gebouwonderhoud leidt ertoe dat ontwerpers de focus vooral op het esthetische van gebouwen gaan leggen, waardoor er minder rekening gehouden wordt met hoe je een pand onderhoud en zorgt dat het netjes en schoon blijft, nadat het is opgeleverd. Daarmee gaan we terug in de tijd.”
Veiligheid en verantwoordelijkheid
De checklist is er dus niet voor niets. Het draait allereerst om veiligheid. Ontwerpers denken vanaf het begin na over het veilig onderhoud en de benodigde voorzieningen. Daarmee blijven gebouwen ook langer netjes en beter onderhouden. Maar het gaat ook om verantwoordelijkheid: de checklist zorgt ervoor dat aanvragers van vergunningen verantwoordelijk blijven voor de veiligheid van de nieuwbouw.
Ilse Mariën: “Schoonmakend Nederland heeft inmiddels op de conceptrapportage gereageerd en geadviseerd de checklist te behouden. Om onze stem nog krachtiger te maken, roepen we de bedrijven op ook op de conceptrapportage te reageren. Gebruik de informatie uit dit bericht of maak je eigen tekst en zet dat in het veld 'Technische kwaliteit woningen (Bbl)' van het reactieformulier. Reageren kan tot en met vrijdag 11 april 2025.
