Als u een bedrijf start kiest u een rechtsvorm. Sommige rechtsvormen hebben rechtspersoonlijkheid. Dit bepaalt bijvoorbeeld of u met uw eigen geld aansprakelijk bent of niet. En welke belastingen u moet betalen. Lees hier wat rechtspersoonlijkheid is.

Wat is een rechtspersoon?

Natuurlijke personen hebben rechten en plichten. Zoals belasting betalen en u aan de wet houden. In de wet is geregeld dat ook bedrijven en organisaties rechten en plichten kunnen hebben. Dat kan als het bedrijf een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid heeft. Het bedrijf is dan een rechtspersoon.

U richt een rechtspersoon op via een akte bij een notaris. Met een bedrijf met rechtspersoonlijkheid kunt u voorkomen dat u met uw eigen geld aansprakelijk bent. Bijvoorbeeld voor schulden of schadeclaims.

Rechten en plichten

Als uw bedrijf een rechtspersoon is, is het handelingsbekwaam. Dat betekent dat uw bedrijf besluiten mag nemen, schulden kan hebben en overeenkomsten kan sluiten. Ook kan uw bedrijf eigenaar zijn van (on)roerende goederen. Denk bijvoorbeeld aan bedrijfsmiddelen zoals computers, een bestelbusje en apparaten. Ook schulden en geld op uw bedrijfsrekening tellen mee.

Een rechtspersoon is zo bijna gelijk aan een mens. Zo kan een rechtspersoon erven, aangeklaagd worden en failliet gaan. Toch heeft een rechtspersoon minder rechten en plichten dan een natuurlijk persoon. Een rechtspersoon kan bijvoorbeeld wel erven, maar niet trouwen of een gevangenisstraf krijgen.

Vertegenwoordiging rechtspersoon

Een bedrijf met rechtspersoonlijkheid heeft een bestuur: een voorzitter, secretaris, directeur of een algemeen bestuurslid. Deze personen handelen voor en namens de rechtspersoon. Dat betekent dat zij bindende afspraken kunnen maken namens de rechtspersoon. Een andere rechtspersoon kan ook bestuurder zijn.

Aansprakelijkheid

Bestuurders van een rechtspersoon zijn niet privé aansprakelijk. Tenzij er sprake is van onbehoorlijk bestuur. Aandeelhouders van een bv lopen alleen risico met de waarde van hun aandelen. 

De aansprakelijkheid van rechtspersonen is geregeld in boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Lees meer over de aansprakelijkheid van bestuurders.

Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid

• naamloze vennootschap
• besloten vennootschap
• stichting
• vereniging
• coöperatie
• onderlinge waarborgmaatschappij
• kerkgenootschappen

Andere rechtspersonen

Er zijn ook rechtspersonen die niet via de notaris worden opgericht. Het bestaan van deze rechtspersonen is in de wet geregeld. Dit zijn het Rijk, de provincies, gemeenten en waterschappen. En andere organisaties die overheidstaken uitvoeren, zoals Staatsbosbeheer, de Sociale Verzekeringsbank en RDW. Rechtspersonen die door de wet zijn opgericht heten publiekrechtelijke rechtspersonen. Rechtspersonen in het buitenland opgericht volgens buitenlands recht kunnen in Nederland ook actief zijn. 

Wat is een natuurlijk persoon?

Een natuurlijk persoon is een mens van vlees en bloed. Een natuurlijk persoon heeft rechten en plichten. Iedereen in Nederland mag bijvoorbeeld overeenkomsten sluiten, eigenaar zijn van goederen, trouwen, erven, schulden hebben of een testament opstellen. En geld verdienen met werk.

Wilt u in eigen persoon een bedrijf starten? Bijvoorbeeld als kapper, fotograaf of accountant. Kies dan voor een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid. Zoals een eenmanszaak. Uw privé- en het bedrijfsvermogen vormen dan samen één aansprakelijk vermogen. Een vof of maatschap bestaat meestal ook uit natuurlijke personen. Ook bij deze vormen van samenwerking bent u privé aansprakelijk voor het handelen van het bedrijf of de organisatie. 

Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid

• eenmanszaak
• vennootschap onder firma (vof)
• maatschap
• commanditaire vennootschap
• rederij