U heeft een wens of doel en wilt dit samen met anderen bereiken. U wilt bijvoorbeeld uw winkelgebied verbeteren, sporten of muziek maken. Dan kunt u kiezen voor de vereniging als rechtsvorm.

Wat is een vereniging?

Een vereniging is een organisatie die niet als doel heeft om winst te maken. Meestal organiseert een vereniging maatschappelijke activiteiten. Zoals een sport- of buurtvereniging. Een vereniging mág wel winst maken met een onderneming. De voorwaarde is dat u deze winst gebruikt voor de maatschappelijke activiteiten van de vereniging. U mag de winst niet onder de leden verdelen.

Een vereniging bestaat uit leden (minimaal 2). De hoogste macht ligt bij de ledenvergadering. Dit betekent dat op de ledenvergadering beslissingen worden genomen over de organisatie. De leden hebben allemaal één stem op de ledenvergadering. De ledenvergadering benoemt het bestuur, dat meestal ook uit leden bestaat.

Een vereniging heeft geen aandeelhouders. Het geld van een vereniging komt binnen via de contributies die leden betalen. En bijvoorbeeld via donaties en inzamelingsacties.

Er zijn 2 soorten verenigingen:

• Een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid. De vereniging heeft dezelfde rechten en plichten als een burger. Ze kan bijvoorbeeld een huis kopen, geld lenen en een erfenis ontvangen. Wilt u met uw vereniging subsidie ontvangen? Dan moet u vaak een vereniging zijn met volledige rechtsbevoegdheid.
• Een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid. Naast de vereniging zijn ook de bestuurders privé aansprakelijk. Een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid richt u op zonder tussenkomst van de notaris.

Oprichten

Voor een vereniging heeft u geen minimaal startkapitaal nodig. Voor de oprichting van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid gaat u naar de notaris. De notaris stelt de notariële akte op met daarin de statuten. De notaris regelt vervolgens meestal de inschrijving van uw vereniging in het Handelsregister van KVK. De tarieven voor oprichting bij een notaris liggen niet vast en verschillen per notaris. Gemiddeld kost dit tussen de € 400 en € 800. Bij KVK betaalt u €80,10 om uw vereniging in te schrijven (inschrijfvergoeding).

Alle bestuurders worden ingeschreven in het Handelsregister. Zolang de vereniging niet is ingeschreven in het Handelsregister bent u als bestuurslid naast de vereniging mede aansprakelijk.

UBO-register

Bij de oprichting schrijft u ook de uiteindelijk belanghebbenden van uw vereniging in. Dit doet u in het UBO-register bij KVK. Uiteindelijk belanghebbenden (in het Engels ‘ultimate beneficial owner’, afgekort UBO) zijn bijvoorbeeld personen die directe of beslissende invloed hebben op de vereniging.

Administratie

U bent wettelijk verplicht een administratie bij te houden. Een vereniging die ook commerciële activiteiten uitvoert, moet bij een bepaalde omzet een jaarrekening deponeren. Welke gegevens u moet inleveren, hangt af van de omvang van uw bedrijf. De gemiddelde jaarlijkse kosten voor de administratie liggen tussen de € 600 tot € 1.800.

Belasting

Een vereniging zonder onderneming betaalt geen belasting. Voert u wel structureel commerciële activiteiten uit? Dan betaalt u vennootschapsbelasting over de winst. U kunt gebruikmaken van de aftrekposten voor vennootschapsbelasting, zoals verschillende vormen van investeringsaftrek. Lees meer over wanneer een stichting wel of geen belasting betaalt op Belastingdienst.nl.

Of de vereniging btw moet inhouden en afdragen aan de Belastingdienst, hangt af van uw specifieke situatie. Kijk voor meer informatie op Belastingdienst.nl.

Aansprakelijkheid

Een vereniging is een rechtspersoon. Heeft uw vereniging ook volledige rechtsbevoegdheid? Dan bent u als bestuurder in principe niet aansprakelijk voor de schulden. Er zijn wel uitzonderingen. Bestuurders zijn bijvoorbeeld wel aansprakelijk bij wanbestuur, of als de vereniging nog niet is ingeschreven in het Handelsregister. Lees meer over bestuurdersaansprakelijkheid.

Geef bestuurswisselingen binnen 8 dagen door aan KVK. Afgetreden bestuurders die nog in het Handelsregister staan, lopen het risico aansprakelijk te worden gesteld.

Heeft uw vereniging beperkte rechtsbevoegdheid? Dan bent u als bestuurder met uw privévermogen aansprakelijk voor de verplichtingen. U kunt uw aansprakelijkheid beperken door de vereniging in te schrijven in het Handelsregister.

Tekenbevoegdheid

Het bestuur is als geheel tekenbevoegd. Dat betekent dat de bestuurders samen of zelfstandig namens de vereniging contracten mogen tekenen of bepaalde rechtshandelingen kunnen uitvoeren. Wie alleen mag tekenen en wie met een of meer anderen moet tekenen, staat in de statuten.

Het bestuur kan ook iemand anders een volmacht geven. Dat is een verklaring waarin staat dat deze persoon ook namens de vereniging kan handelen. Schrijf deze persoon, de gevolmachtigde, in in het Handelsregister. Dit is niet verplicht, maar wel handig. Zo weten uw zakenpartners zeker wie er mag handelen namens het bedrijf.

Personeel

Met een vereniging kunt u personeel aannemen. Voor het personeel betaalt u loonheffingen en sociale premies. Als u voor het eerst een werknemer aanneemt, dan moet u zich als werkgever registreren bij de Belastingdienst. Lees wat u moet regelen als u voor het eerst personeel aanneemt.

Een bestuurder van een vereniging staat vaak onder gezag van de algemene ledenvergadering. Wanneer hij in dat geval arbeid verricht en daar een vergoeding voor krijgt, is hij in dienstbetrekking bij de vereniging. Het werk moet in verhouding staan tot de vergoeding.

Bij een vereniging die de ANBI-status heeft is dit niet toegestaan dat de bestuurder in dienst is van de vereniging. Meestal krijgen de bestuurders alleen een vergoeding voor gemaakte kosten.

Sociale zekerheid

Bent u als bestuurder in loondienst, dan bent u werknemer voor de sociale verzekeringen. Als u niet in loondienst bent, dan valt u niet onder de werknemersverzekeringen. Wel kunt u zich vrijwillig verzekeren. Ook kunt u zelf pensioen opbouwen.

Opheffen

Wilt u de vereniging beëindigen? Dan moet de algemene ledenvergadering eerst besluiten de rechtspersoon te ontbinden. Een ontbonden rechtspersoon houdt niet direct op te bestaan. De rechtspersoon is pas beëindigd als alle schulden en uitkeringen zijn betaald. Blijft er vermogen over? U heeft in de statuten bepaald waar het geld heen gaat. Lees meer over het beëindigen van een rechtspersoon.

Vereniging van Eigenaars

Alle appartementseigenaars in Nederland zijn verplicht lid van een Vereniging van Eigenaars (VvE). Deze behartigt de gemeenschappelijke belangen, zoals onderhoud van het gebouw en de technische installaties. De VvE heeft ook een aantal verplichtingen. Ze moet minimaal één keer per jaar vergaderen. Ook moet de VvE een reservefonds opbouwen én een jaarrekening opstellen. Elke VvE moet zich inschrijven in het Handelsregister.

Feiten en cijfers: hoeveel verenigingen en stichtingen zijn er?

De grafiek toont het aantal verenigingen en stichtingen in Nederland per kwartaal. In 2019 kwam het aantal voor het eerst boven de 40 duizend.